چگونه بفهمیم گوشی ویروسی شده است؟ + چطور گوشی ویروسی را پاکسازی کنیم؟

اهمیت سلامت گوشی های هوشمند را در این مقطع از زمان به هیچ عنوان نمی توان نادیده گرفت. گوشی های هوشمند این روزها به ابزارهایی کاربردی تبدیل شده اند که با هر یک از برنامه هایشان، یکی از دغدغه های روزانه مان را برطرف می کنند. حال گاهی اوقات این دغدغه ها چیزی شبیه به پرداخت قبوض آنلاین است و گاهی اوقات هم امور ساده تری مانند یک تماس تلفنی هستند. با توجه به نوع استفاده تان از گوشی هوشمند به خوبی این موضوع را درک می کنید که عدم سلامتی یک گوشی چطور می تواند کیفیت کارهایتان را تحت تاثیر قرار دهد.

ویروسی شدن تلفن همراه می‌تواند زندگی ما را فلج کند، چرا که این دستگاه‌ها نقش پررنگی در زندگی ما پیدا کرده‌اند و با ویروسی شدن آن‌ها و ایجاد اختلال در فرآیندهای اجرایی‌شان، دچار مشکلات زیادی می‌شویم. اگرچه برخی از این ویروس‌ها کاملاً به‌صورت مستقیم تلفن هوشمند شما را هدف می‌گیرند، بعضی دیگر هم برای سرقت پول یا اطلاعات شما بازی زیرکانه‌تری انجام می‌دهند.

از کجا بفهمیم گوشیمان ویروسی شده است؟

اولین موردی که ممکن است ذهنتان را درگیر کند، این است که آیا واقعا گوشی شما ویروسی شده یا اینکه حساسیت شما زیاد شده است؟ کاملا درست است که با ویروسی شدن گوشی های هوشمند، عملکردهای قسمت های مخلتف گوشی دچار مشکل خواهد شد اما باید این مسئله را هم در نظر بگیرید که شاید دلیل مشکلات به وجود آمده مورد دیگری باشد.

به طور مثال رایج ترین دلیلی که افراد را به شک می اندازد تا چک کنند که گوشیشان ویروسی شده یانه، علت هنگ کردن گوشی سامسونگ های بیش از حد گوشی است. دقیقا هنگ کردن یکی از اصلی ترین نشانه های ویروسی شدن تعمیرات موبایل است اما تنها دلیل این مشکل نیست. به طور مثال علاوه بر پر شدن کارت حافظه، پر شدن حافظه داخلی گوشی نیز می تواند یکی از دلایل هنگ کردن گوشی باشد. پیشنهاد می کنیم اگر شما هم به همین دلیل فکر می کنید که گوشیتان ویروسی شده، ابتدا مقاله دلایل هنگ کردن گوشی را مطالعه کنید.

ویروس گوشی چیست و چه خطراتی دارد؟

ویروس‌ها نوع خاصی از بدافزارها هستند که به گوشی یا دستگاه‌های دیگر مانند تبلت و برنامه‌های آن‌ها نفوذ می‌کنند. یک سارق سایبری ممکن است بتواند بدون اطلاع یا رضایت شما ویروسی را روی دستگاه شما نصب کند. این ویروس ممکن است بتواند کد مخرب جدیدی را در دستگاه شما وارد کند. همچنین می‌تواند فعالیت آنلاین شما را کنترل و دستکاری کند.

دزدان اطلاعات می‌توانند لیست مخاطبین، اطلاعات شخصی، موقعیت مکانی، رمزهای عبور و موارد دیگر را با وارد کردن ویروس در گوشی شما، سرقت کنند. همچنین برنامه‌های بدافزار می‌تواند اطلاعات شما را بدزدد، دستگاه شما را وادار کند که نرم‌افزار تبلیغاتی نصب کند تا شما را مجبور به مشاهده صفحات وب یا دانلود برنامه‌ها متفرقه سازد.

هکرها همچنین ممکن است از باج افزار برای قفل کردن دستگاه‌ها و رمزگذاری داده‌های شخصی استفاده کنند. سپس برای دسترسی مجدد به پرونده‌ها و فایل‌های مهم داخل گوشی از قربانی درخواست باج نمایند.

بد افزار چیست؟

بدافزار (Malware) یكی از ابزارهای ضد امنیتی است و به برنامه هایی گفته می شود كه بدون اجازه صاحب سیستم عمل میکنند و کاربر را آزار می‌دهند یا خسارتی بوجود می‌آورند. ویروس ها اولین بدافزار ساخته شده هستند که با نیت جاسوسی در اطلاعات ذخیره شده در کامپیوتر ها به وجود آمدند. پس از آن Internet Worm ساخته شد. ویروس هایی که به نام کرم های اینترنتی معروف شدند. این ویروس ها از طریق آسیب های شبکه ای وارد سیستم عامل ها می شوند و تاثیر مخربی روی سیستم ها دارند. از سال 2000 تکنیک جدید برای نفوز به سیستم ها و کامپیوتر های کاربران ابداع شد. بدافزار هایی ساخته شد که هدف آنها سوء استفاده از اطلاعات کاربران بود.

نحوه پیدا کردن بدافزار در گوشی موبایل

اگر می‌خواهید بدانید که گوشی هوشمند شما به بدافزار آلوده شده است یا خیر، چند نشانه وجود دارد که راهنمایی تان می‌کند. در این حالت استفاده زیادی از داده‌ها وجود خواهد داشت، زیرا ویروس بسیاری از وظایف و برنامه‌های پس زمینه را اجرا می‌کند. همچنین، به طور مکرر با اینترنت ارتباط برقرار خواهد کرد.

 باتری سریع‌تر خالی می‌شود، زیرا برنامه‌ها و نرم‌افزار‌های مخرب به انرژی نیاز دارند. تبلیغات مخرب و مشکوک به عنوان نشانه‌ای از ویروس یا بدافزار ظاهر می‌شوند.

معمولاً چندین سایت تبلیغات پاپ آپ دارند، اما تبلیغات زیاد نشانه خوبی برای دستگاه شما نیست. ظاهر عجیبی از برنامه‌های جدید در صفحه اصلی گوشی شما وجود خواهد داشت. این برنامه‌های جدید ممکن است حاوی بدافزار باشند. ممکن است تلفن شما عملکرد کندتر از حد معمول ارائه دهد.

مرحله ۱: برنامه‌های اخیراً نصب‌شده را بررسی کنید و آن‌هایی را که تعداد دانلود پایین و بررسی‌های زیادی دارند را حذف کنید.

مرحله ۲: کش مرورگر خود را از تنظیمات گوشی پاک کنید.

مرحله ۳: نرم افزار آنتی ویروسی را نصب کنید که برنامه‌ها و نرم افزار‌های مخرب را به موقع اسکن می‌کند.

مرحله ۴: اگر هیچ یک از این‌ها کار نکرد، برای کمک به رفع تخلیه باتری و بهبود عملکرد، بازنشانی کارخانه را انجام دهید. قبل از بازنشانی به تنظیمات کارخانه، مطمئن شوید که از فایل‌های مهم خود از دستگاه نسخه پشتیبان تهیه کرده اید.

اصلی ترین نشانه های ویروسی شدن گوشی اندروید چیست؟

نشانه های بسیاری وجود دارد که ویروسی شدن گوشی هوشمند را نشان می دهد. به صورت کلی پیشنهاد می شود در صورتی که چندین مورد از این نشانه ها را مشاهده کرده اید، حتما اقدامات لازم جهت پاکسازی گوشی هوشمند خود را انجام دهید.

• نصب خودکار برنامه های نا آشنا روی گوشی

پدیدار شدن برنامه های کاملا نا آشنا که شما آن ها را نصب نکرده اید یکی از نشانه های ویروسی شدن گوشی است. اگر شاهد ظاهر شدن ناگهانی برنامه های غریبه هستید این احتمال وجود دارد که گوشی شما ویروسی شده باشد. در اولین فرصت باید از قسمت تنظیمات، دیتا و کش این برنامه هارا پاک کرده سپس خود برنامه را حذف کنید و تنها از منابع معتبر اپلیکیشن های مد نظر را دریافت کنید.

• قفل شدن و هنگ کردن مشکوک گوشی

گرچه هنگ و ریستارت شیائومی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در مقاله مجزاء راجع به آن کامل توضیح داده شده، اما اگر گوشی شما به یک شکل و به صورت مکرر دوچار هنگ شدن و یا حتی خاموشی شود، اینجاست که باید به ویروسی شدن گوشی خود شک کنید.

به طور خلاصه می‌توان گفت، اگر برنامه‌های گوشی بدون هیچ علتی خوب کار نکنند و یا باتری گوشی شما سریع خالی شود نیز از موارد مشکوک ویروسی شدن گوشی است. اگر این شواهد کافی نبودند و هنوز هم نمی‌دانید که چطور بفهمیم گوشی ویروسی شده به حجم اینترنت و مرورگر خود توجه کنید اگر حجم نت شما زود تمام می‌شود و یا مدام مرورگرتان به سایت‌های مشکوک می‌رود قریب به یقین گوشی شما ویروسی شده است. در تکمیل این موضوع که چگونه بفهمیم گوشی ویروسی شده بد نیست بدانید که رایج‌ترین ویروس‌های گوشی موبایل عبارتند از:

adware

ransomware

spyware

Trojan horses

worms

علت ویروسی شدن گوشی به یک عبارت عمومی برای هر نوع خطر امنیتی تبدیل شده، اما ویروس در واقع شکل خاصی از بدافزارست. ویروس‌ها را می‌توان در پشت برنامه‌های قانونی، ایمیل‌های جعلی یا پیوست‌های آلوده پنهان کرد. هکرها همچنان به منظور نفوذ در دستگاه شما و پنهان ماندن هویتشان به روش‌های غیرمنتظره‌ای روی می‌آورند.

• مشاهده تماس ها و پیامک های مشکوک در گوشی

اگر موبایل شما به ویروس یا بدافزار آلوده شده باشد این احتمال وجود دارد که به سادگی به بسیاری از مخاطبین شما پیام هایی حاوی لینک ارسال شده یا حتی با آن ها تماس گرفته شده باشد. پس اگر شاهد پیامک یا تماس غیر معقولی هستید که حتی آثار آن روی گوشی شما باقی نمانده اما دیگران این موضوع رو به شما اطلاع می دهند، پس احتمال ویروسی شدن وجود دارد.

• کاهش طول عمر باتری گوشی و تخلیه شدن سریع باتری

خالی شدن سریع باتری گوشی می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد که در مقاله دلایل خالی شدن باتری گوشی، تعدادی از مهم ترین آن ها را بررسی کرده ایم اما یکی از اصلی ترین دلایل این اتفاق، آلوده شدن گوشی شما به بد افزارهاست. می توانید با مراجعه به قسمت تنظیمات گوشی و انتخاب گزینه باتری، برنامه هایی که بیشترین مصرف باتری را دارند، شناسایی کنید. در صورتی که در لیست برنامه ها، یک برنامه ناآشنا دیدید، قطعا گوشی شما به یک ویروس و بدافزار آلوده شده است.

• تبلیغات پاپ آپ مکرر

عصر عصر تبلیغات است، به طوریکه به جزء جدایی ناپذیر زندگی ما تبدیل شده‌اند و در همه جا وجود دارند، حتی گوشی موبایل. اما همیشه هم نمی‌توان نسبت به این تبلیغات خوش‌بین بود خصوصاً زمانیکه بحث ویروسی شدن و هک گوشی در میان باشد. اگر در گوشی‌تان با تبلیغات پاپ‌اپ مکرر و غیر قابل کنترل روبرو شدید به ویروسی بودن گوشی خود شک کنید.

• روشن شدن خودکار اینترنت گوشی

گاهی اوقات ویروس ها و بد افزار ها کنترل قسمت های مختلف گوشی را به دست می گیرند و معمولا روشن کردن خودکار اینترنت نیز یکی از آن ها کارهاست. در صورتی که چنین موردی را مشاهده کردید، در اولین فرصت یک آنتی ویروس مناسب روی گوشی نصب کنید.

بدافزارها چه آسیب‌هایی به گوشی هوشمند وارد می‌کنند؟

بدافزارها ساخته شده‌اند تا ابزاری برای مجرمان سایبری باشند؛ ابزاری که می‌توانند به مجرمان سایبری در دستیابی به اطلاعات حساس کاربر، نظارت و جمع‌آوری اطلاعات از الگوهای رفتاری کاربران و موارد دیگر کمک کنند.

اصولا بدافزارها می‌توانند اهداف مختلفی داشته باشند؛ از نصب برنامه‌های مخرب گرفته تا نظارت بر الگوهای رفتاری کاربر و فروش این دسته از اطلاعات به شرکت‌های تبلیغاتی گرفته تا خالی کردن حساب بانکی کاربر یا استفاده از گوشی هوشمند برای استخراج رمزارز  می‌تواند از مواردی باشد که بدافزارها توسعه یافته‌اند.

در کنار آن، امکان دارد مجرمان سایبری از انبوهی از گوشی‌های هوشمند برای حملات DDOS استفاده کنند. در اکثر شرایط ممکن است که متوجه نشوید بدافزاری روی گوشی هوشمندتان نصب شده و مجرم سایبری با اهداف خاص خود از دستگاهتان استفاده می‌کند. به همین منظور ابتدا مواردی را برایتان توضیح خواهیم داد که متوجه شوید آیا گوشی هوشمندتان مورد حمله‌ی سایبری قرار گرفته یا خیر.

آسیب‌های وارده به گوشی هوشمند می‌توانند به دسته‌ی داخلی یا خارجی تقسیم شوند. آسیب‌های خارجی به راحتی با چشم قابل رویت بوده و کاربر می‌تواند برای مثال جای ضربه‌ای را که به تلفن هوشمند وارده شده، تماشا کند. با این حال، آسیب وارد شده به بخش داخلی دستگاه ممکن است به راحتی قابل تشخیص نباشد.

هر نوع از بدافزارها تاثیرات خاص خود را روی گوشی هوشمند دارد؛ برای مثال برخی از بدافزارها به دلیل انجام عملیات پیاپی باعث کندی دستگاه شده یا انرژی موجود در باتری را به سرعت تخلیه می‌کنند. با دیدن بعضی از نشانه‌ها روی گوشی همراه خود، می‌توانید به ویروسی شدن آن پی ببرید.

چگونه ویروس گوشی را از بین ببریم؟

ریست فکتوری (Reset Factory) کردن گوشی عملاً تمام اپلیکیشنهای نصب شده روی گوشی را پاک میکند، به این ترتیب عملاً بدافزاری که مسئول ویروسی کردن گوشی پاک خواهد شد. از این روش در صورتی استفاده کنید که نتوانید اپلیکیشن مخرب یا بدافزار نصب شده روی گوشی را پیدا کنید، یا آنتی ویروس هم نتواند این اپلیکیشنها را پیدا کند.

کش و دانلودهای کروم را پاک کنید

بخش تنظیمات را باز کرده و به بخش Apps & Notifications بروید. حال، کروم را انتخاب کرده و از منوی حافظه و کش (Storage & cache) مطابق شکل زیر گزینه‌های پاکسازی حافظه و کش را انتخاب کنید.

 از حالت ایمن یا Safe Mode برنامه‌های مشکوک را حذف کنید

سیستم خود را در حالت safe mode قرار دهید. با استفاده از دکمه POWER در سیستم خود، گزینه SAFE MODE را انتخاب کنید که این حالت مانع از اجرای برنامه های کاربردی شخص سومی که حاوی بدافزار است، می شود و به شما کمک می کند. لازم است بدانید که پس از تنظیم SAFE MODE ، در قسمت سمت چپ . پایین صفحه نمایش خود، SAFE MODE را می بینید. اگر گزینه POWER OFF برای برقراری SAFE MODE فعال نبود، از گزینه REBOOT به جای آن استفاده کنید و REBOOT TO SAFE MODE را انتخاب و OK کنید.

بخش گوگل پلی پروتکت را فعال کنید

گوگل بخشی را در نظر گرفته که گوگل پلی پروتکت نام دارد. این بخش می‌تواند عملکرد اپلیکیشن‌ها را بررسی کرده و رفتارهای مشکوک را شناسایی کند. درواقع اگر این بخش را فعال کنید، اپلیکیشن‌هایی که الگوهای رفتاری مشابه با بدافزارها را دارند، مشخص ساخته و حذف می‌کند.

برنامه‌های ضد بدافزار یا Anti-Malware نصب کنید

برنامه‌های ضد بدافزار که با نام آنتی ویروس نیز شناخته می‌شوند بهترین راهکار برای جلوگیری از به خطر افتادن گوشی هوشمندتان هستند. در زمانی نیز که احساس کردید دستگاهتان از وجود بدافزار آسیب می‌بیند با نصب چنین برنامه‌هایی می‌توانید بدافزار را از گوشی هوشمندتان پاک کنید. در حال حاضر برنامه‌های متعددی در پلی استور وجود دارد که برخی رایگان و برخی نیز پولی هستند؛ بنابراین پیش از اقدام، نسبت به انتخاب برنامه‌ی مناسب تحقیق کنید.

بازگرداندن گوشی به تنظیمات کارخانه

از منوی تنظیمات به بخش سیستم بروید و روی گزینه‌ی ریست فکتوری ضربه بزنید. در صفحه‌ای که ظاهر خواهد شد گزینه‌ی پاک کردن تمامی اطلاعات یا Erase all data را انتخاب کنید. دستگاه به صورت خودکار مراحل ریست فکتوری را انجام داده و گوشی پس از ریست شدن دوباره راه‌اندازی خواهد شد.

حذف ویروس از گوشی سامسونگ

ریست فکتوری (Reset Factory) کردن گوشی عملاً تمام اپلیکیشنهای نصب شده روی گوشی را پاک میکند، به این ترتیب عملاً بدافزاری که مسئول ویروسی کردن گوشی پاک خواهد شد. از این روش در صورتی استفاده کنید که نتوانید اپلیکیشن مخرب یا بدافزار نصب شده روی گوشی را پیدا کنید، یا آنتی ویروس هم نتواند این اپلیکیشنها را پیدا کند.

کلام آخر

به یاد داشته باشید که آلوده شدن یک گوشی هوشمند به انواع ویروس و بدافزار عوارض متعددی را به دنبال خواهد داشت. از این رو تمام تلاش خود را برای حفظ اطلاعات شخصیتان انجام دهید و تا جای امکان از منابع غیر رسمی استفاده نکنید.

سوالات متداول

از کجا بفهمیم برنامه ویروس دارد؟

بخش گوگل پلی پروتکت را فعال کنید گوگل بخشی را در نظر گرفته که گوگل پلی پروتکت نام دارد. این بخش می‌تواند عملکرد اپلیکیشن‌ها را بررسی کرده و رفتارهای مشکوک را شناسایی کند. درواقع اگر این بخش را فعال کنید، اپلیکیشن‌هایی که الگوهای رفتاری مشابه با بدافزارها را دارند، مشخص ساخته و حذف می‌کند.